Ο Μίλτος Πασχαλίδης μας χαρίζει το τραγούδι «Φορμόλη Του Φονιά», ένα διαμάντι λαξευμένο από την ποίηση του Μάνου Ελευθερίου.

Ο Μίλτος Πασχαλίδης, ένας πολύτιμος δημιουργός της εποχής μας, είναι ένας ολόκληρος κόσμος, φτιαγμένος από νότες, στίχους και συναισθήματα που πάλλονται σαν κύματα σε μία θάλασσα γεμάτη ιστορίες.

Τραγουδοποιός, συνθέτης, στιχουργός, ερμηνευτής – κάθε του ιδιότητα είναι ένα παράθυρο που ανοίγει προς το βάθος της ανθρώπινης ύπαρξης.

Με μία καριέρα που μετρά πλέον τρεις δεκαετίες, ο Μίλτος Πασχαλίδης έχει χαράξει μία πορεία γεμάτη από δίσκους – σταθμούς, από τραγούδια που έγιναν ύμνοι και στίχους που καρφώθηκαν σαν βελόνες στην καρδιά μας.

Και τώρα, λίγο πριν τον πολυσυλλεκτικό δίσκο που θα γιορτάσει τα 30 χρόνια του στη δισκογραφία, μας χαρίζει το «Φορμόλη Του Φονιά», ένα τραγούδι που μοιάζει με σκοτεινό διαμάντι, λαξευμένο από την ποίηση του Μάνου Ελευθερίου και τη μουσική του Γιάννη Μπελώνη.

Το «Φορμόλη Του Φονιά» είναι, ένας διάλογος ανάμεσα σε τρεις δημιουργούς που ο καθένας φέρνει το δικό του φως και τη δική του σκιά.

Ο αείμνηστος Μάνος Ελευθερίου, ο ποιητής με τη διεισδυτική ματιά, υφαίνει τους στίχους από την ποιητική συλλογή του «Το Πλοίο Ναυκρατούσα».

Οι λέξεις του, σαν παλιές φωτογραφίες που ξεθωριάζουν στις άκρες, κρύβουν ιστορίες πόνου, προδοσίας και μιας αλλόκοτης, σχεδόν υπαρξιακής, παραίτησης.

Ο Γιάννης Μπελώνης, από την άλλη, ντύνει αυτούς τους στίχους με μία μελωδία που μοιάζει να αιωρείται ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι, σαν να κρατάει την ψυχή του τραγουδιού σε μία λεπτή ισορροπία.

Και τέλος, ο Μίλτος Πασχαλίδης, με τη φωνή του που σπάει σαν κύμα σε βράχο, δίνει σάρκα και οστά σε αυτό το ποιητικό όραμα, μετατρέποντάς το σε κάτι που μας αφορά όλους.

Το τραγούδι «Φορμόλης Του Φονιά» είναι ένας καθρέφτης που κοιτάμε και βλέπουμε τον εαυτό μας, τις πληγές μας, τα λάθη μας.

«Έτσι κι αλλιώς τα ήξερα όλα / Και να το μπροστά μου αυτό που φοβόμουνα», τραγουδά ο Μίλτος Πασχαλίδης, και η φωνή του μοιάζει να κουβαλά το βάρος μιας αλήθειας που όλοι έχουμε νιώσει κάποτε: την αναπόφευκτη συνάντηση με τον πόνο που ξέραμε ότι θα έρθει, μα ελπίζαμε να αποφύγουμε.

Είναι η στιγμή που η προδοσία γίνεται ορατή, που η αγάπη γλιστρά από τα χέρια σαν νερό, και μένεις να κοιτάς από τη γωνία «σαν κλέφτης».

Ο Μίλτος Πασχαλίδης, μέσα από τους στίχους του Ελευθερίου, χτίζει έναν κόσμο όπου το λάθος δεν είναι απλώς μία πράξη, αλλά μία δύναμη σχεδόν μαγνητική, που σε τραβάει ξανά και ξανά, ακόμα κι όταν ξέρεις ότι θα σε καταστρέψει.

«Δεν γίνεται πιο κάτω από δω», λέει, και η φράση αυτή ηχεί σαν το τέλος ενός ταξιδιού, σαν τον πάτο ενός πηγαδιού όπου πέφτεις και δεν υπάρχει πια τίποτα να χάσεις.

Ο ποιητικός ρεαλισμός του Μάνου Ελευθερίου

Ο Μάνος Ελευθερίου έγραφε μικρές ιστορίες, σπαράγματα ζωής που κουβαλούν τη μυρωδιά του παλιού ξύλου και της υγρασίας.

Στη «Φορμόλη Του Φονιά», η ποίησή του είναι ταυτόχρονα σκληρή και τρυφερή, σαν ένα χάδι που αφήνει σημάδι. Οι εικόνες του– είναι διάστικτες, σαν πίνακας που ολοκληρώνεται μόνο όταν τον κοιτάξεις από απόσταση.

Ο Μάνος Ελευθερίου δεν εξηγεί, δεν δικαιολογεί. Αφήνει τα κενά να μιλήσουν, τα μισόλογα να πονέσουν, και τον αναγνώστη – ή τον ακροατή – να βρει το δικό του νόημα.

Ο Μίλτος Πασχαλίδης, με αυτή τη χαρακτηριστική χροιά της φωνής του που σπάει στις άκρες σαν παλιό χαρτί, φέρνει στην επιφάνεια κάθε απόχρωση του ποιήματος.

Είναι σαν να σκάβει με τα χέρια του μέσα στη λάσπη του πόνου, της απώλειας και της λύτρωσης, για να βρει κάτι αληθινό.

Όταν λέει «γυρίζω σε μένα και ότι μου ‘μεινε μάζεψα», νιώθεις το βάρος αυτής της επιστροφής, την κούραση ενός ανθρώπου που μαζεύει τα κομμάτια του για να συνεχίσει.

Το «Φορμόλη Του Φονιά» έρχεται σαν προάγγελος του επετειακού δίσκου για τα 30 χρόνια του Μίλτου Πασχαλίδη στη δισκογραφία. Και δεν θα μπορούσε να είναι πιο ταιριαστή επιλογή.

Σε αυτό το τραγούδι συμπυκνώνεται όλη η πορεία του: η ευαισθησία του, η ικανότητά του να μετατρέπει τον πόνο σε τέχνη, η βαθιά του σύνδεση με την ελληνική ποιητική παράδοση.

Είναι ένας ακόμα σταθμός σε μία διαδρομή γεμάτη από δίσκους όπως το «Παραμύθι Με Λυπημένο Τέλος», το «Ψωμί Κι Εφημερίδα» ή το «Στη Χώρα Των Αθώων».

Ο Μίλτος Πασχαλίδης δεν είναι μόνο ένας δημιουργός της γενιάς μας. Είναι ένας φάρος που φωτίζει τις σκοτεινές γωνιές της ψυχής μας, ένας αφηγητής που μας παίρνει από το χέρι και μας οδηγεί μέσα από τα συντρίμμια της ζωής.

Και καθώς πλησιάζει η κυκλοφορία του επετειακού του δίσκου, ένα πράγμα είναι σίγουρο: ο Μίλτος Πασχαλίδης θα συνεχίσει να μας τραγουδά, να μας συγκινεί και να μας υπενθυμίζει ότι, ακόμα και μέσα από τον πόνο, η τέχνη μπορεί να γεννά ομορφιά.

«Δεν γίνεται πιο κάτω από δω», λέει το τραγούδι. Κι όμως, με τον Μίλτο Πασχαλίδη, πάντα υπάρχει ένας τρόπος να ανέβεις ξανά.